Фолна киселина/ Фолати

Фолната киселина е неопходна за правилно функционирање на мозокот и игра важна улога во менталното и емоционалното здравје. Помага во синтетизирање на ДНК и РНК, генетскиот материјал на нашите тела, и е особено важен за клеточната делба, кога клетките и ткивата рапидно растат, како на пример за време на детството, адолесценцијата и бременоста. Недоволното внесување на фолна киселина доведува до нарушена пролиферација на сите брзо делливи клетки (коскена срцевина, гастроинтестинален тракт, репродуктивен систем), но и до морфолошки промени кај некои клетки кои не се делат на нервниот систем. Покрај тоа, заедно со витамините Б6 и Б12, игра важна улога во конверзијата на аминокиселините, примарно намалување на нивото на хомоцистеин во крвта. Зголеменото ниво на хомоцистеин во крвта (хиперхомоцистеинемија) може да доведе до затнување на крвните садови, што е фактор на ризик за многу кардиоваскуларни заболувања (акутен коронарен синдром, периферна артериска болест и цереброваскуларни навреди), како и депресија и Алцхајмерова болест . Се покажа дека луѓето со покачени нивоа на хомоцистеин во крвта имаат 1,7 пати поголема шанса за коронарна артериска болест (што доведува до миокарден инфаркт) и 2,5 пати поголема шанса за мозочен удар во споредба со луѓето со нормално ниво на хомоцистеин.

Фолната киселина има многу функции во телото:

• Тоа им помага на ткивата да растат и клетките да се делат и да функционираат правилно.
• Во комбинација со витамин Б12 и витамин Ц, му помага на телото да се разгради, користи и создава нови протеини.
• Има значајна улога во еритропоезата (создавање црвени крвни зрнца – помага во спречување на анемија, мегалобластна анемија).
• Помага во производството на ДНК, градбениот материјал на човечкото тело, кој носи генетски информации.
• Неопходен е во процесот на биосинтеза на невротрансмитерите во мозокот, па затоа неговиот недостаток и хиперхомоцистеинемија како резултат на недостаток на фолна киселина се поврзува со нарушувања на расположението, периферна невропатија, оштетување на когнитивните функции и деменција.
• Имајќи ја предвид важната улога на фолната киселина во процесот на клеточната делба за време на процесот на диференцијација и раст на клетките на ембрионот и фетусот, нејзиниот недостаток кај мајката е поврзан со одредени негативни исходи од бременоста, како што е малата телесна тежина на новороденче, ризик од спонтан абортус, развој на вродени аномалии, дефект на невралната туба.

Според некои истражувања, фолната киселина може да игра улога во заштитата од рак на дебелото црево, дојката, грлото на матката, панкреасот и желудникот.

Знаци и симптоми на недостаток на фолна киселина

• дијареа
• губење на апетит
• губење на тежина
• промена на бојата на кожата, косата или ноктите
• чиреви во устата
• пептичен улкус
• застој во растот и развојот
• зголемено ниво на хомоцистеин во крвта
• анемија (мегалобластна анемија)
• замор
• главоболка
• слабост
• раздразливост
• отежнато дишење
• чувствителност на јазикот, отечен јазик (глоситис)
• проблеми со концентрацијата, заборавеност.