Автор: anamarija.trenchevska@avicena.com.mk

Неплодноста е чест медицински проблем кој влијае на 15% од лицата кои се обидуваат да добијат потомство. Во 30% до 50% од случаите, мажот е главниот фактор за неможноста за зачнување.

Детекција на постоење на генетски причини за машка неплодност овозможува дијагноза на неплодност кај двојки кои се обидуваат да формираат семејство, а освен тоа и давање препораки за понатамошни чекори кои треба да се преземат (техники на вештачко оплодување и соодветно генетско советување).

Сперматогенезата е суштински процес кој се регулира од многу специфични гени лоцирани на Y хромозомот. Повеќето од овие гени се наоѓаат во специфичен регион познат како регион на факторот на азооспермија (AZF) на долгиот крак на човечкиот Y хромозом.

Микроделециите на AZF се препознаваат како најчести структурни хромозомски абнормалности и тие се главната причина за машката неплодност.

Промените во овој регион се поврзани со абнормалности во производство на сперма, а со тоа и до неплодност. Микроделециите на AZF се една од главните причини за азооспермија (целосно отсуство на  сперма во ејакулатот) и тешка олигозооспермија (помалку од 5 милиони сперматозоиди во ејакулатот кај мажите.)

Новиот тест кој се работи во Авицена Лабораторија врши детекција на хромозомски промени-делеции на AZF (AZFa, AZFb, AZFc) на човечкиот Y-хромозом, со помош на RT-PCR метода.

Цена: 4.500 денари

Потребен примерок: крв

Време на изработка: 1 работен ден.

Во стоиме на располагање за дополнителни прашања и информации на 02 3179 001.

НЕПРАВИЛНО ЧУВАЊЕ И ОБРАБОТКА НА ХРАНАТА – Предизвик за развој на бактерии

Бактериите како  Salmonella, Shigella и Campylobacter често предизвикуваат грчеви во стомакот, пролив, гадење и повраќање, главоболка, треска. Симптомите обично се јавуваат од 6 до 72 часа после заразувањето. Симптомите обично траат од 4 до 7 дена, понекогаш многу подолго.

Воглавно, овие бактерии се пренесуваат со јадење на недоволно зготвена храна направена од заразени животни (месо, пилешко, јајца и производи направени од нив) или храна произведена за широко производство (чоколади, бомбони, секакви видови кондиторски производи) кои не се чувани на соодветна температура и средина.

Бактериите се уништуваат со комплетно готвење на храната (добро термички обработена храна). Избегнувајте живо или недоволно зготвено месо, месо од живина или јајца. Месото од живина и другото месо – на пример, хамбургери, колбаси и ролати од печено месо – не треба да се јадат ако во средината се розеви. Ракување со храна – бидејќи бактеријата може да остане на рацете, многу е важно рацете секогаш да се мијат темелно после користење на тоалетот и пред приготвување на храна.

Прочитајте совети за како да спречите заболување од Салмонела…

НЕПРАВИЛНО МИЕЊЕ НА ЗЕЛЕНЧУКОТ И ОВОШЈЕТО – Зголемена шанса за допир со вируси

Norovirus, Rotavirus, Adenovirus, Astrovirus и Sapovirus се само дел од вирусите кои предизвикуваат најразлични видови на гастроинтестинални заболувања кај луѓето а се пропратени со гадење, покачена телесна температура, повраќање…

Вирусите најчесто се кријат позади не добро измиените продукти како овошјето и зеленчукот, а во текот на летните температури, за нив е одлична шанса да се размножат.

ВО АВИЦЕНА ЛАБОРАТОРИЈА Е ДОСТАПЕН ЦЕЛОСЕН ГАСТРОИНТЕСТИНАЛЕН ПАКЕТ-ДЕТЕКЦИЈА НА 17 ПРИЧИНИТЕЛИ НА ГАСТРОИНТЕСТИНАЛНИ ИНФЕКЦИИ 6 ВИРУСИ (Norovirus G I,Norovirus G II, Rotavirus, Adenovirus, Astrovirus Sapovirus), 9 БАКТЕРИИ (Salmonella species, Salmonella enterica serovar enteritidis, Salmonella enterica serovar typhimurium, Shigella species, Shigella dysenteriae, Shigella flexneri, Campylobacter species, Campylobacter jejuni, Campylobacter coli) И 2 ГАБИЧКИ (Candida albicans и Candida species), со МУЛТИПЛЕКС REAL-TIME PCR метода.

Погледнете ја цената на гастроинтестиналниот пакет на следниот линк.

ТОПЛО И ВЛАЖНО ВРЕМЕ – Зголемена шанса за убод од крлеж

Пролетта пристигна, како и микробите и другите непријатности кои одат заедно со високите температури. Инфекциите, кои се нормална појава и кои ги следи зголемената температура, можат да бидат благи, но и по сериозни. Деновиве многу се говори за опасноста од крлежите и комарците и болестите кои тие може да ги пренесат на луѓето и животните. Редовно ги има во пролетните и летните месеци, па затоа и опасноста од нив е поголема во овој период.

Лајмската болест е мултисистемско заболување кое има субакутен и хроничен тек, а го предизвикува бактеријата Borrelia burgdorferi, која ја пренесува крлежот со својот убод на домаќинот. Оваа болест првенствено ја зафаќа кожата, а потоа срцето, зглобовите и централниот нервен систем.

Лајмската болест се манифестира со појава на локален оток и црвенило на местото на убодот и во околината и тоа 3-32 дена по инцидентот. Локалното црвенило е топло и обично не е болно. Кај 50% од пациенетите идентични промени може да се јават и на други делови од телото, а кај 15% пациенти може да не се јават кожни промени. Освен промените на кожата, може да се јави и покачена температура, треска, малаксаност, главоболка и зголемување на регионалните лимфни јазли.

Авицена Лабораторија ви нуди комплетна проценка на вашата здравствена состојба. Нов, современ, индиректен имунофлуоресцентен тест за детекција на IgG и IgM антитела кaј Borrelia burgdorferi. Овој тест зазема централно место при дијагнозата на Лајмската болест заради високата сензитивност и специфичност, краткото време на добивање на дефинитивен одговор (еден ден ) и фактот дека култивацијата на борелиите е многу тешка, долготрајна и несигурна.

Погледнете ја цената на анализата на Borrelia burgdorferi на следниот линк.

ЗГОЛЕМЕНИ ТЕМПЕРАТУРИ – Зголемена шанса за убод од комарец

Лајшманиозата e паразитско заболување што го предизвикува протозоа (едноклеточен паразит) од родот – Leishmania. Се пренесува со каснување на одредени видови на комарци, (кои ги има и кај нас, а се разликуваат од обичните комарци), кои претходно каснале куче кое е заразено од овој паразит. Паразитот го напаѓа одбранбениот систем на организмот и ако не се лекува, може да прерасне во сериозно заболување.

Лајшманиозата се карактеризира со симптоми кои на прв поглед се слични со сите други симтоми кои укажуваат на намален имунитет, односно, намален апетит, треска, слабеење, замор, анемија, ранички на местото на каснување од комарецот, омалаксаност и др.

Авицена Лабораторија ви нуди најсовремен тест за дијагностицирање на лајшманиоза и разјаснување на имунолошкиот статус. RIDASCREEN ® Leishmania Аб Тест, ензимска имуноанализа (EIA) на германскиот производител R-Biopharm за квантитативнa детерминација на специфични IgG антитела против Leishmania infantum во крв.

Погледнете ја цената на анализата на Leishmania на следниот линк.

Инфекциите, кои се нормална појава и кои ги следи зголемената температура, можат да бидат благи, но и по сериозни. Деновиве многу се говори за опасноста од крлежите и комарците и болестите кои тие може да ги пренесат на луѓето и животните. Редовно ги има во пролетните и летните месеци, па затоа и опасноста од нив е поголема во овој период.

Што е Лајмска болест (Lyme disease) и кој ја предизвикува?

Лајмската болест е мултисистемско заболување кое има субакутен и хроничен тек, а го предизвикува бактеријата Borrelia burgdorferi, која ја пренесува крлежот со својот убод на домаќинот. Оваа болест првенствено ја зафаќа кожата, а потоа срцето, зглобовите и централниот нервен систем.

Лајмската болест се манифестира со појава на локален оток и црвенило на местото на убодот и во околината и тоа 3-32 дена по инцидентот.

Локалното црвенило е топло и обично не е болно. Кај 50% од пациенетите идентични промени може да се јават и на други делови од телото, а кај 15% пациенти може да не се јават кожни промени. Освен промените на кожата, може да се јави и покачена температура, треска, малаксаност, главоболка и зголемување на регионалните лимфни јазли.

Доколку болеста не се препознае и не се лекува, после 6-8 недели се развива вториот стадиум на болеста, кој се карактеризира со невролошки симптоми, појава на болки во зглобовите и кардиолошки симптоми.

Третиот стадиум настапува кај нелекувани лица кај кои после десет месеци или повеќе години се развиваат трајни оштетувања на зафатените органи.

Како се поставува дијагноза?

Авицена Лабораторија ви нуди комплетна проценка на вашата здравствена состојба.

Лајшманиоза

Лајшманиозата e паразитско заболување што го предизвикува протозоа (едноклеточен паразит) од родот – Leishmania. Се пренесува со каснување на одредени видови на комарци, (кои ги има и кај нас, а се разликуваат од обичните комарци), кои претходно каснале куче кое е заразено од овој паразит. Паразитот го напаѓа одбранбениот систем на организмот и ако не се лекува, може да прерасне во сериозно заболување.

Клиничка слика

Лајшманиозата се карактеризира со симптоми кои на прв поглед се слични со сите други симтоми кои укажуваат на намален имунитет, односно, намален апетит, треска, слабеење, замор, анемија, ранички на местото на каснување од комарецот, омалаксаност и др.

Се презентира во три форми:

· Кутана (кожна)

· Мукокутана (кожно-слизокожна)

· Кала-Азар (со зафаќање на органите)

Годишно во светот заболуваат околу 1,5 милиони луѓе од кожниот облик, и околу 1,5 милиони луѓе од Кала Азар. Времето на инкубација (временскиот период од убодот, до појавата на првите симптоми на болеста), изнесува од 7 дена до неколку месеци за кожната форма, и 10-тина дена до неколку години за висцералната форма – Кала Азар.

Дијагноза

Авицена Лабораторија ви нуди најсовремен тест за дијагностицирање IgG + IgM кон лајшманиоза и разјаснување на имунолошкиот статус. Примерок: крв Цена: 1020 денари

Можеби ве интересира…

Што претставува NIPT- неинвазивен пренатален тест?

NIPT е кратенка за неинвазивен пренатален тест (Non-invasive Prenatal Testing). Ова е тест кој може да се прави кај бремени жени во текот на или после 10-тата гестациска недела од бременоста за да се проверат одредени генетски состојби кај фетусот. NIPT тестовите прават анализа на феталната cfDNA, која преминува преку плацентата и циркулира во крвта на мајката. Со анализа на феталната ДНК може да се идентификуваат одредени генетски состојби кај фетусот, како и полот на плодот.

NIPT тестот е од големо значење за секоја трудница, бидејќи овозможува прецизен и безбеден начин за тестирање на плодот за генетски нарушувања уште пред раѓањето. Пред воведувањето на овој револуционерен тест, опциите за тестирање беа или биохемискиот скрининг во комбинација со ултразвук или инвазивна пренатална дијагностика како на пример амниоцентеза или земање примероци од хорионски ресички (CVS).

Што претставува VERACITY?

VERACITY е неинвазивен пренатален тест од најновата генерација, кој ја анализира феталната cfDNA со цел детекција на потенцијални генетски нарушувања кај фетусот. VERACITY е прецизен неинвазивен пренатален тест и може да го направи секоја трудница почнувајќи од 10-та гестациска недела на бременоста.

Кои нарушувања се детектираат со VERACITY?

Со VERACITY се врши тестирање за:

• трисомии: Даунов синдром, Едвардсов синдром, Патау синдром;
• анеуплоидии на полови хромозоми: Тарнеров синдром, троен Х-синдром, Клинефелтеров синдром, Јакобсов синдром, XXYY синдром;
• микроделеции: DiGeorge синдром, 1p36 deletion синдром, Smith-Magenis синдром и Wolf-Hirschhorn синдром;

Зошто VERACITY е важен за мојата бременост?

VERACITY е многу важен тест бидејќи обезбедува безбеден и комплетен скрининг на здравствената состојба на фетусот уште во многу рана фаза од бременоста. VERACITY е неинвазивен пренатален тест од новата генерација кој има значително голема точност (>99%) и нема ризик за мајката и плодот.

Што се Даунов синдром, Едвардсов синдром и Патау синдром?

Даунов синдром, Едвардсов синдром и Патау синдром се генетски нарушувања предизвикани од хромозомски трисомии. Дауновиот синдром е предизвикан од дополнителна копија на хромозомот 21, додека Едвардсовиот синдром и Патау синдромот се предизвикани од дополнителна копија на хромозомот 18 односно 13. Дауновиот синдром се карактеризира со интелектуална попреченост и вродени абнормалности и се јавува приближно кај 1 од 700 бремености, но е почест кај бремени жени кои имаат над 35 години.

Едвардсовиот синдром и Патау синдромот се поретки и се јавуваат кај 1 од 3000 односно 1 од 10000 бремености. Овие синдроми се карактеризираат со тешки вродени абнормалности и ретка стапка на преживување по првата година од животот.

Што се анеуплоидии на полови хромозоми?

Половите хромозоми X и Y се носители на гени кои го определуваат полот (женски пол – ХХ, машки пол ХУ). Анеуплоидиите се јавуваат кога половиот хромозом има дополнителна копија или кога му недостасува копија.

Ваквите генетски состојби најчесто се манифестираат со нарушена способност за репродукција, благи до тешки потешкотии во учењето и проблеми со однесувањето.

VERACITY ги детектира следните анеуплоидии на половите хромозоми:

• Тарнеров синдром се карактеризира со присуство на еден Х-хромозом и отсуство на другиот Х хромозом. Се среќава само кај женските деца (моносомија X – кариотип 45,Х0)

• Троен X-синдром се карактеризира со присуство на дополнителна копија на Х хромозомот. Се среќава само кај женските деца (трисомија X – кариотип 47,ХХХ)

• Клинефелтеров синдром се карактеризира со присуство на дополнителна копија на Х хромозомот. Се среќава само кај машките деца  (кариотип 47, XXY)

• Јакобсов синдром се карактеризира со присуство на дополнителна копија на  Y хромозомот. Се среќава само кај машките деца (кариотип 47,XYY)

Што се микроделеции?

Овие генетски нарушувања настануваат со бришење на дел од хромозомот. Се манифестираат со вродени аномалии и интелектуална попреченост. Тежината на симптомите варира во зависност од големината и локацијата на микроделецијата. Најзастапена микроделеција е DiGeorge синдром кој што се јавува кај една од илјада бремености.

Зошто да го изберам VERACITY?

VERACITY е неинвазивен пренатален тест од новата генерација со точност од 99%. Високата точност на VERACITY е докажана во повеќе клинички студии за валидација користејќи неколку илјадници примероци. VERACITY е безбеден неинвазивен тест за мајката и за фетусот бидејќи потребен примерок за овој тест е само венска крв од мајката.

VERACITY тестот е валидиран за единечна и близначка бременост  како и за бремености постигнати со техники на асистирана репродукција (ИВФ, вклучително и бремености со донирани јајце клетки) и може да се направи по 10-тата гестациска недела. Со овој тест дополнително се врши и одредување на полот на плодот.

За сите останати прашања, може да се јавите на 02 3179 001 и да разговарате со претставник на Авицена Лабораторија или консултирајте се со вашиот гинеколог во врска со тестот.

Колку чини тестот VERACITY?

Цената за изработка на тестот VERACITY е 31900 денари и истиот е достапен на рати.

Што претставува NIPT- неинвазивен пренатален тест?

NIPT е кратенка за неинвазивен пренатален тест (Non-invasive Prenatal Testing). Ова е тест кој може да се прави кај бремени жени во текот на или после 10-тата гестациска недела од бременоста за да се проверат одредени генетски состојби кај фетусот. NIPT тестовите прават анализа на феталната cfDNA, која преминува преку плацентата и циркулира во крвта на мајката. Со анализа на феталната ДНК може да се идентификуваат одредени генетски состојби кај фетусот, како и полот на плодот.

NIPT тестот е од големо значење за секоја трудница, бидејќи овозможува прецизен и безбеден начин за тестирање на плодот за генетски нарушувања уште пред раѓањето. Пред воведувањето на овој револуционерен тест, опциите за тестирање беа или биохемискиот скрининг во комбинација со ултразвук или инвазивна пренатална дијагностика како на пример амниоцентеза или земање примероци од хорионски ресички (CVS).

Што се генетски состојби?

Генетски состојби се генетски нарушувања предизвикани од несакани промени во геномот што се случуваат за време на зачнувањето. Со тестот се откриваат три типа на генетски состојби:

• Aнеуплоидии се генетски состојби кои се јавуваат кога хромозомот има дополнителна копија (трисомија) или кога му недостасува копија (моносомија).
• Mикроделециите се генетски состојби предизвикани од бришење на дел од хромозомот.
• Моногенетски болести се генетски состојби при кои настануваат патолошки промени во еден ген.

Што претставува VERAgenе?

VERAgene е единствениот сеопфатен неинвазивен пренатален тест моментално на нашиот пазар кој врши истовремен скрининг на aнеуплоидии, микроделеции и 100 моногенетски болести. VERAgene, е пред сè, целосно безбеден и за мајката и за фетусот. Од исклучително мал примерок од венската крв на мајката и со букален брис од биолошкиот татко, може точно да се процени здравствената состојба на плодот во најраната фаза од бременоста. Може да го направи секоја трудница почнувајќи од 10-та гестациска недела на бременоста, има висока точност од 99% и претставува единствен тест од ваков тип на нашиот пазар кој вклучува примерок од двајцата родители.

Кои нарушувања се детектираат со VERAgene?

Со VERAgene се врши тестирање за:

• трисомии: Даунов синдром, Едвардсов синдром, Патау синдром;
• анеуплоидии на полови хромозоми: Тарнеров синдром, троен Х-синдром, Клинефелтеров синдром, Јакобсов синдром, XXYY синдром;
• микроделеции: DiGeorge синдром, 1p36 deletion синдром, Smith-Magenis синдром и Wolf-Hirschhorn синдром, Прадер-Вили синдром, Ангелман синдром, Cri-du-chat синдром.
• 100 автозомно рецесивни и X-поврзани заболувања: бета-таласемија, цистична фиброза, Tay-Sachs-ова болест, Canavan-ова болест, српеста анемија, фенилкетонурија, Alport синдром и многу други.

Со скринингот за анеуплоидии, микроделеции и 2000 мутации за 100 моногенетски болести, VERAgene обезбедува сеопфатна слика за бременоста со помош на само еден тест.

Кумулативниот ризик фетусот да биде засегнат од една од генетските состојби кои се испитуваат со VERAgene e 1:50 кај умерено до високоризични бремености. Овој ризик може да биде поголем кај некои етнички популации каде некои од генетските состојби се позастапени.

Што претставуваат Даунов синдром, Едвардсов синдром и Патау синдром?

 Даунов синдром, Едвардсов синдром и Патау синдром се генетски нарушувања предизвикани од хромозомски трисомии. Дауновиот синдром е предизвикан од дополнителна копија на хромозомот 21, додека Едвардсовиот синдром и Патау синдромот се предизвикани од дополнителна копија на хромозомот 18 односно 13. Дауновиот синдром се карактеризира со интелектуална попреченост и вродени абнормалности и се јавува приближно кај 1 од 700 бремености, но е почест кај бремени жени кои имаат над 35 години.

Едвардсовиот синдром и Патау синдромот се поретки и се јавуваат кај 1 од 3000 односно 1 од 10000 бремености. Овие синдроми се карактеризираат со тешки вродени абнормалности и ретка стапка на преживување по првата година од животот.

Што се анеуплоидии на полови хромозоми?

Половите хромозоми X и Y се носители на гени кои го определуваат полот (женски пол – ХХ, машки пол ХУ). Анеуплоидиите се генетски нарушувања кои се јавуваат кога половиот хромозом има дополнителна копија или кога му недостасува копија.

Ваквите генетски состојби најчесто се манифестираат со нарушена способност за репродукција, благи до тешки потешкотии во учењето и проблеми со однесувањето.

VERAgene ги детектира следните анеуплоидии на половите хромозоми:

• Тарнеров синдром се карактеризира со присуство на еден Х-хромозом и отсуство на другиот Х хромозом. Се среќава само кај женските деца (моносомија X, кариотип 45,Х0)

• Троен X-синдром се карактеризира со присуство на дополнителна копија на Х хромозомот. Се среќава само кај женските деца (трисомија X, кариотип 47,ХХХ)

• Клинефелтеров синдром се карактеризира со присуство на дополнителна копија на Х хромозомот. Се среќава само кај машките деца  (кариотип 47, XXY)

• Јакобсов синдром се карактеризира со присуство на дополнителна копија на  Y хромозомот. Се среќава само кај машките деца (кариотип 47,XYY)

Што претставуваат микроделециите?

Овие генетски нарушувања настануваат со бришење на дел од хромозомот. Се манифестираат со вродени аномалии и интелектуална попреченост. Тежината на симптомите варира во зависност од големината и локацијата на микроделецијата. Најзастапена микроделеција е DiGeorge синдром кој што се јавува кај една од илјада бремености.

Што се моногенетски болести?

Моногенетските болести се состојби кои се предизвикани од мутација во еден ген. Моногенетските болести што ги детектира VERAgene се поврзани со умерен до тежок фенотип и со значително влијание врз квалитетот на животот. Овие генетски болести манифестираат симптоми како што се вродени аномалии, доцнење во развојот, губење на слухот, слепило, метаболни нарушувања итн.

Зошто идните родители треба да го направат тестот VERAgene?

За разлика од останатите неинвазивни пренатални тестови, сега со VERAgene од само еден тест може да се направи комплетен скрининг на здравствената состојба на фетусот уште во многу рана фаза на бременоста. VERAgene има супериорни карактеристики во однос на останатите пренатални тестови бидејќи е единствениот тест на нашиот пазар, што вклучува примерок од двајцата родители и единствен тест кој нуди истовремен скрининг за анеуплоидии, микроделеции и 2000 мутации на 100 моногенетски болести. Воедно, VERAgene за разлика од останатите пренатални тестови нема ограничување во однос на возраста кај идните родители. Тестот е валидиран за единечна и близначка бременост  како и за бремености постигнати со техники на асистирана репродукција (ИВФ) и може да се направи по 10-тата гестациска недела. Со овој тест дополнително се врши и одредување на полот на плодот.

За сите останати прашања, може да се јавите на 02 3179 001 и да разговарате со претставник на Авицена Лабораторија или консултирајте се со вашиот гинеколог во врска со тестот.

Зошто e потребен примерок од таткото за да се изработи VERAgene?

VERAgene преку ДНК од плодот која циркулира за време на бременоста во крвта на мајката детално и сеопфатно ги детектира анеуплоидиите и микроделециите.

Но, VERAgene моментално на нашиот пазар е единствениот неинвзивен пренатален тест кој освен анеуплоидиите и  микроделециите, детектира дополнителни 100 моногенетски болести кај плодот за време на бременоста. Моногенетските болести се состојби кои се предизвикани од мутација на еден ген, а можат да бидат пренесени кај полот од мајката или од биолошкиот татко.

Затоа, VERAgene е единствениот сеопфтаен пренатален тест што ги вклучува двајцата родители бидејќи со користење најнова генерација генетско секвенционирање и биоинформатичка анализа се откриваат потенцијални генетски мутации кај родителите што може да се пренесат на плодот за време на бременоста.

Колку чини тестот VERAgene?

Цената за изработка на тестот VERAgene е 39500 денари и истиот е достапен на рати.

Што е салмонела?

Салмонелата е бактеријата која предивикува болест наречена Салмонелоза.

Кои се симптомите?

Лицата кои се заразени со салмонела често добиваат грчеви во стомакот, пролив, гадење и повраќање, главоболка, треска. Симптомите обично се јавуваат од 6 до 72 часа после заразувањето. Симптомите обично траат од 4 до 7 дена, понекогаш многу подолго.

Како се пренесува болеста?

Воглавно, салмонелата се пренесува со јадење на недоволно зготвена храна направена од заразени животни (месо, пилешко, јајца и производи направени од нив) или храна произведена за широко производство (чоколади, бомбони, секакви видови кондиторски производи) кои не се чувани на соодветна температура и средина.

Како се спречува болеста?

Салмонелата се уништува со комплетно готвење на храната (добро термички обработена храна). Избегнувајте живо или недоволно зготвено месо, месо од живина или јајца. Месото од живина и другото месо – на пример, хамбургери, колбаси и ролати од печено месо – не треба да се јадат ако во средината се розеви. Ракување со храна- бидејќи салмонелата може да остане на рацете, многу е важно рацете секогаш да се мијат темелно после користење на тоалетот и пред приготвување на храна.

Рацете треба да се мијат со сапун и вода во траење од најмалку 10 секунди, потоа да се исплакнат и добро да се исушат. Посебно внимание треба да се обрне на деловите под ноктите и меѓу прстите.

Загадување на храната

 За да го спречите загадувањето на храната:

• чувајте ја сировата храна (на пример, живо месо) во херметички затворени садови на дното од фрижидерот или замрзнувачот за да се избегне од неа да капе или да се истури течност врз друга храна која е готова за јадење. Сета храна што ја чувате во фрижидер или замрзнувач покривајте ја за да ја заштитите од загадување

• мијте ги рацете веднаш откако сте биле во тоалет или ако сте допирале сирова храна и пред да започнете да ракувате со зготвена храна или храна која е готова за јадење

• користете посебни штици за сечење, тави, прибор и чинии кога приготвувате сирова храна и храна готова за јадење. Ако имате само една штица за сечење, измијте ја добро во жешка вода со сапун пред повторно да ја користите

• темелно исчистете ја сета нечистотија од сиот сиров зеленчук и овошје пред да ги приготвите за јадење

• бришете ги садовите со посебна крпа од таа што ја користите за бришење на рацете или за бришење на работните површини; редовно перете ги крпите за бришење садови

Извор: https://www.mhcs.health.nsw.gov.au/publications/7190/doh-7190-mac.pdf/@@display-file/file/DOH-7190-MAC.pdf

Како се дијагностицира?

ВО АВИЦЕНА ЛАБОРАТОРИЈА Е ДОСТАПЕН ЦЕЛОСЕН ГАСТРОИНТЕСТИНАЛЕН ПАКЕТ-ДЕТЕКЦИЈА НА 17 ПРИЧИНИТЕЛИ НА ГАСТРОИНТЕСТИНАЛНИ ИНФЕКЦИИ (6 ВИРУСИ,9 БАКТЕРИИ И 2 ГАБИЧКИ), со МУЛТИПЛЕКС REAL-TIME PCR метода:

6 вируси:

• Norovirus G I
• Norovirus G II
• Rotavirus
• Adenovirus
• Astrovirus
• Sapovirus

9 бактерии:

• Salmonella species
• Salmonella enterica serovar enteritidis
• Salmonella enterica serovar typhimurium
• Shigella species
• Shigella dysenteriae
• Shigella flexneri
• Campylobacter species
• Campylobacter jejuni
• Campylobacter coli

2 габички:

• Candida albicans
• Candida species

►           ТЕСТИРАЊЕ ОД ЕДЕН ПРИМЕРОК, ЗА РАЗЛИЧНИ ВИДОВИ ПРИЧИНИТЕЛИ

►           БРЗАТА ЕТИОЛОШКА ДИЈАГНОЗА ОВОЗМОЖУВА СООДВЕТЕН ТРЕТМАН И НАСОЧЕНА ТЕРАПИЈА

►           ПРЕВЕНТИВНИ МЕРКИ ЗА КОНТРОЛА НА ИНФЕКЦИЈАТА

►           ЗАШТЕДА НА ВРЕМЕ И СРЕДСТВА

Секоја година на 7 април, Светската здравствена организација (СЗО) го одбележува Светскиот ден на здравјето.

Оваа година под мотото „Нашата планета, нашето здравје“, СЗО посочува дека нашето здравје и здравјето на планетата се нераздвојно поврзани, а потребата да се фокусираме на создавање здрави општества на здрава планета станува сè поочигледна.

СЗО оваа година фокусот го става кон климатските промени кои нарушуваат многу од социјалните детерминанти за добро здравје и добросостојба и доведуваат до нарушена егзистенција, влошена состојба со нееднаквостите, оштетување на инфраструктурата и отежнување на пристапот до здравствена заштита и социјална поддршка.

Погледнете го информативното видео на Светската здравствена организација за Денот на здравјето:

#WorldHealthDay#WHO#WorldHealthOrganisation

Разговор со м-р Матилда Танеска Стојаноска – молекуларен биолог ембриолог, шеф на молекуларната лабораторија во Авицена Лабораторија

Авицена Лабораторија неодамна го воведе најсеопфатниот неинвазивен пренатален тест (NIPT) од најновата генерација – VERAgene. Овој тест е единствениот неинвазивен тест што истовремено врши скрининг на повеќе од сто генетски состојби кај плодот во текот на бременоста. Иако пренаталните тестови ни се добро познати, VERAgene е целосно нов на нашиот пазар и претставува уникатно и иновативно решение за идните родители.

За таа цел, разговараме со м-р Матилда Танеска Стојаноска, молекуларен биолог ембриолог, шеф на молекуларниот оддел во Авицена Лабораторија, која ќе ни даде одговор на најчесто поставуваните прашања во врска со новиот NIPT-тест VERAgene.

Прочитајте го целиот разговор на Фемина.

VERACITY претставува најнова генерација неинвазивен пренатален тест за откривање фетални хромозомски анеуплоидии и микроделеции. Користи технологија заснована врз најсовремени истражувања и развој во молекуларната генетика и дијагностика.

VERACITY е развиен од извонреден научен тим со над 25-годишно искуство во областа на пренаталната дијагностика, молекуларна медицина, геномика, транскриптомика и биоинформарика.

VERACITY дава прецизни информации за присуство на анеуплоидии и микроделеции кај бебето, рано уште во десеттата недела на бременоста.

КАКО СЕ ИЗРАБОТУВА VERACITY?

За време на бременоста, феталната ДНК патува од плацентата до крвотокот на мајката и циркулира заедно со нејзината сопствена ДНК. Со VERACITY феталната ДНК се изолира од крвта на мајката и се анализира со помош на најнова генерација аналитичка и биоинформатичка технологија, за присуство нa анеуплоидии и микроделеции кај бебето, со неспоредлива точност.

За да се изработи VERACITY потребен е примерок венска крв од мајката.

КОИ СЕ КЛУЧНИТЕ КАРАКТЕРИСТИКИ НА VERACITY?

✅VERACITY e валидиран за единечна и близначка бременост

✅VERACITY е валидиран за бремености по пат на вештачко оплодување

✅VERACITY е префериран тест поради неговата прецизност и точност

✅VERACITY e целосно безбеден за мајката и бебето

КОГА МОЖАМ ДА ГО НАПРАВАМ ТЕСТОТ?

Тестот може да го направи секоја трудница почнувајќи од 10 гестациска недела на бременоста. За да го направите тестот нема ограничувања во однос на возраста кај идната мајка.

Сите бремени жени од која било возраст или ризична категорија може да го направат тестот. Иако зачестеноста на ваквите генетски состојби се зголемува со возраста на мајката, тие може да се случат во секоја бременост.

ШТО ДЕТЕКТИРА ТЕСТОТ?

1. Анеуплоидии – Даунов синдром, Едвардсов синдром и Патау синдрoм.

2. Анеуплоидии на полови хромозоми – Тарнеров синдром (Моносомија X), Троен X-синдром (Трисомија X), Клинефелтеров синдром (XXY), Јакобсов синдром (XYY) и XXYY синдром.

3. Микроделеции  – DiGeorge синдром (22q11.2), 1p36 deletion синдром (1p36), Smith-Magenis синдром (17p11.2) и Wolf-Hirschhorn синдром (4p16.3).

4. Пол на бебето

ДАЛИ ИМА ОГРАНИЧУВАЊА ДОКОЛУ СЕ РАБОТИ ЗА БЛИЗНАЧКА БРЕМЕНОСТ ИЛИ БРЕМЕНОСТ ПО ПАТ НА ВЕШТАЧНО ОПЛОДУВАЊЕ?

Не. Тестот е валидиран и може да се направи и за време на близначка бременост како и за бремености по пат на вештачко оплодување.

ДАЛИ ПОСТОИ РИЗИК ВРЗ МАЈКАТА И БЕБЕТО?

Не! Тестот нема никаков ризик врз мајката и бебето. Примерок од мајката се зема од венска крв како и за секоја друга рутинска лабораториска анализа.

КОЈА Е ЦЕНАТА НА ТЕСТОТ?

Цената на VERACITY е 31.900 денари и истиот е достапен со плаќање на рати.

ПРОМОТИВНО, во текот на кампањата со секој направен VERACITY секоја трудница добива подарок Дневник за трудници.

ДАЛИ Е ПОТРЕБЕН ЗАКАЖАН ТЕРМИН?

VERACITY може да се направи во сите лаборатории на Авицена Лабораторија без претходно закажан термин.

КАДЕ ДА СЕ ИНФОРМИРАМ ПОДЕТАЛНО ЗА VERACITY?

За подетални информации во врска со тестот консултирајте се со вашиот доктор или за да разговарате со наш претставник побарајте нѐ на 02 3179 001.