Што е гликоза?

Гликозата е вид на шеќер што клетките на човечкото тело го користат како главен извор на енергија. Нашето тело ја разградува храната што ја јадеме на гликоза и други супстанции. Црниот дроб складира дополнителна гликоза и може да ја произведе во моменти кога не јадеме. Гликозата оди во нашиот крвоток, каде што хормонот наречен инсулин помага да се внесе гликозата во клетките на нашето тело.

За нормално функционирање на организмот потребно е концентрацијата на гликоза во крвотокот да не флуктуира.

Улогата на тестирањето на гликозата

Постојат неколку различни причини зошто лекарот може да препорача тест за гликоза.Тие вклучуваат скрининг, дијагноза и мониторинг.

Скрининг

Скринингот значи користење на тестови за да се пронајдат здравствени проблеми пред тие проблеми да предизвикаат какви било симптоми или знаци што вие или Вашиот лекар може да ги забележите.

Ако имате над 40 години, имате прекумерна тежина  или имате зголемен ризик од развој на дијабетес, Вашиот лекар може да препорача еден или повеќе скрининг тестови за гликоза за да открие преддијабетес или дијабетес. Луѓето со преддијабетес имаат нивоа на гликоза кои се повисоки од нормалното, но не доволно високи за да им биде дијагностициран дијабетес.

Дијагноза

Дијагнозата се заснова на тестови и процедури за да се утврди која е здравствената состојба која ги предизвикува симптомите.

Ако имате симптоми на дијабетес, висок шеќер во крвта или низок шеќер во крвта, лекарот може да препорача тест за гликоза. Тестирањето на гликоза може да биде придружено со други тестови на крвта или урина за да се постави точна дијагноза.

Мониторинг

Ако Ви е дијагностициран дијабетес или преддијабетес, Вашиот лекар можеби ќе сака да ги следите нивоата на гликоза во крвта со апарат за тестирање или следење на гликоза дома. Вашиот лекар може исто така да препорача периодични лабораториски тестови, за да има увид во Вашата состојба.

Премногу гликоза во крвта може да биде знак за дијабетес, сериозна здравствена состојба која може да предизвика оштетување на ткивата и органите доколку не се контролира. Дијабетесот може да се развие ако вашето тело не може да произведе доволно инсулин или ако клетките на вашето тело имаат проблем со прифаќање на инсулин.

Кој треба да направи тест за гликемија- шеќер во крвта?

Тестот за гликоза е еден од тестовите кои рутински се прават за време на редовен годишен преглед. Вашиот доктор можеби ќе сака да направи тест за покачена гликоза ако имате поголем ризик од дијабетес од просечниот. Фактори на ризик за дијабетес вклучуваат:

• Возраст од 45 години или повеќе
• Прекумерна тежина или дебелина
• Срцеви заболувања, висок крвен притисок или висок холестерол
• Преддијабетес
• Членови на семејството со дијабетес
• Недостаток на физичка активност
• Синдром на полицистични јајници

Кај бремени жени, лекарот може да препорача тест за гликоза за проценка на гестациски дијабетес, тип на дијабетес поврзан со хормонските промени за време на бременоста. Гестациски дијабетес може да биде штетно за мајката и фетусот ако не се лекува и може да го зголеми ризикот од развој на дијабетес подоцна во животот.

Вашиот лекар може да препорача и тестирање на гликоза ако имате симптоми на дијабетес, вклучувајќи:

• Често мокрење
• Прекумерна глад или жед
• Пецкање или губење на чувството во рацете или нозете
• Заматен вид
• Абнормален број на инфекции
• Необјаснето губење на тежината
• Замор
• Сува кожа
• Рани кои не зараснуваат брзо

Тестирањето на гликоза е исто така важен дел од следењето со преддијабетес и дијабетес откако ќе бидат дијагностицирани.

Видови тестови за гликоза

За скрининг и дијагноза најчесто се прават неколку различни тестови за гликоза

1.Тест за гликоза на гладно: Овој тест ја мери количината на гликоза во крвта откако ќе станете, без да јадете или пиете ништо освен вода најмалку 8 часа. Овој тест обично се изведува наутро.

Примерок: венска крв

Време на издавање резултат: истиот ден за неколку часа

2. Тест за толеранција на гликоза ( ОГТТ): Овој тест мери колку гликоза има во вашиот крвоток откако не јадете преку ноќ,  а потоа ќе испиете пијалок со шеќер. Тестот за толеранција на гликоза обично бара повеќе од едно земање крв во текот на неколку часа.

Примерок: венска крв

Време на издавање резултат: истиот ден за неколку часа

3. Тест за гликоза во урината: Тестирањето на гликоза во урината често е дел од рутинската анализа на урината.

Примерок: урина

Време на издавање резултат: истиот ден за неколку часа

3. Хемоглобин A1c (HBA1c)

Иако тестот за хемоглобин A1c не ја мери гликозата директно, тој ги одразува просечните нивоа на гликоза во крвта во текот на изминатите три месеци со мерење на количината на хемоглобин што се врзал за гликозата.

Колку е поголема концентрацијата на гликоза (шеќер во крвта), толку е поголема концентрацијата на HbA1c.

Хемоглобинот A1c (HbA1c) се користи за да помогне во дијагностицирање и следење на третманот на дијабетес.

HbA1c се одредува за луѓе кои имаат симптоми или зголемен ризик за развој на дијабетес, како и за луѓе кои веќе имаат дијагноза на дијабетес, со цел периодично да се следи терапијата.

Примерок: полна крв (венска крв)

Време на издавање резултат: истиот ден за неколку часа

4. Одредување на концентрација на инсулин

Инсулинот е хормон кој се синтетизира во панкреасот и е еден од главните регулатори на концентрацијата на гликоза во крвотокот. Главната улога на инсулинот е да го намали нивото на шеќер во крвта.

Тестот за инсулин преку крв се користи за да се процени способноста на панкреасот да произведува инсулин, како помош во дијагнозата на тумори кои произведуваат инсулин (инсулиноми), во дијагнозата на хипогликемија (ниска гликоза во крвта), како помош во дијагнозата на отпорност на инсулин и при определување терапија за дијабетес тип 2.

Примерок: венска крв

Време на издавање резултат: 4 часа

5. C-peptid

Оваа анализа исто така е позната и како маркер на дијабетес.

Се користи за проценка на производството на инсулин во панкреасот, како и за да помогне да се утврди причината за ниските нивоа на гликоза во крвта (хипогликемија).

Ц-пептидот се препорачува најчесто на лицата со дијабетес да проценат дали е време да се вклучи инсулин во терапијата, за луѓето на инсулинска терапија да проценат дали е време да се вклучи инсулинска пумпа во терапијата и за луѓе со знаци и симптоми-хипогликемија.

Примерок: венска крв

Време на издавање резултат: 1 ден

Цените на сите тестови можете да ги разгледате на следниот линк.

Дали знаете дека Република Македонија е земја со 11.2 проценти заболени, односно влегува во групата држави со висока преваленца на дијабетес. Во 2020 година се дијагностцирани нови 7432 нови пациенти со дијабетес.*

Совети за превенција:

Јадете свежа храна

Изберете ја вистинската храна со низок гликемиски индекс, вклучувајќи свеж зеленчук, овошје, мешунки, житарки без глутен, јаткасти плодови, семки и висококвалитетни животински протеини.

Отстранете ги сите засладувачи

Вештачките засладувачи можат да го подигнат нивото на инсулин и да придонесат за отпорност на инсулин.Природни засладувачи кои можете да ги консумирате умерено се стевиа, ксилитол, еритритол.

Стевијата и еритритолот имаат гликемиски индекс еднаков на нула, што значи дека не го покачуваат шеќерот во крвта, т.е. нема ненадеен скок по консумирањето на овие засладувачи.

Од друга страна, ксилитолот, т.е. Шеќерот од бреза има гликемиски индекс помеѓу 7-13, така што малку ќе влијае на нивото на шеќер во крвта по варењето.

Зголемете ја храната богата со растителни влакна

Истражувањата покажуваат дека храната богата со влакна може да биде исто толку ефикасна како и антидијабетичните лекови за намалување на шеќерот во крвта без несакани ефекти.

Влакната ја забавуваат апсорпцијата на шеќерот во крвотокот од цревата. Јадете широк спектар на растителна храна богата со растителни влакна, вклучувајќи јаткасти плодови, семиња, овошје, зеленчук и мешунки.

Имајте добар сон

Направете го спиењето главен приоритет за нормализирање на нивото на инсулин. Избегнувајте да јадете три часа пред спиење и уживајте во топла бања пред спиење за да ја зголемите телесната температура и да ги опуштите мускулите.

Вежбајте

Вежбањето може да биде најмоќниот лек за регулирање на шеќерот во крвта. Вежбањето ги прави клетките почувствителни на инсулин.  Комбинирањето на кардио тренингот со тренингот со тегови го обезбедува најефективниот начин за нормализирање на нивото на шеќер и инсулин во крвта.

*Извор: Државен завод за статистика http://www.stat.gov.mk/InfoGraphic/2021/WDD-mk.pdf

Во месецот ноември посветен на машкото здравје, во целиот свет се спроведува „Movember“ – движење кое има цел зголемување на свесноста кај машката популација за нивното здравје и  превенција на одредени заболувања, како што се ракот на простата, ракот на тестиси и слично.

Авицена Лабораторија е институција која се стреми кон унапредување на здравјето и секогаш ги поддржува настаните од овој тип.  За таа цел, д-р Бранко Јагликовски, специјалист по медицинска биохемија од Авицена Лабораторија ќе ви одговори на најчестите прашања поврзани со значењето и важноста на лабораториските анализи во интерес на машкото здравје.

Што е скрининг и зошто се важни редовните контроли на крвта?

Скрининг подразбира примена на лабораториски тестови за рана детекција на болести, во момент кога не се присутни симптомите на болеста.

Важноста за редовни контроли на крвта треба да се сфати сериозно и да се стави на врвот на листата на приоритети. Само на тој начин заедно со лекарскиот преглед може да се добие јасна слика за здравјето.

Раната детекција на потенцијални здравствени проблеми овозможува полесно, побрзо и поефикасно решавање на проблемот, а во некои случаи и спасување на живот.

Кои  задолжителни прегледи/анализи кои треба да ги направи секој маж?

Потребата од лабораториски анализи и нивната динамика/фреквенција зависи од повеќе фактори како моменталната здравствена состојба, возраста, медицинската историја на пациентот итн. Согласно тоа се менува и типот на анализи кои треба да се направат.

Рутинската крвна анализа и анализа на урина се основна дијагностичка алатка за брза и јасна слика на моменталното здравје и се препорачува да се прават најмалку 2 пати годишно. Патолошки отстапувања на референтите вредности индицираат почести контроли и наметнуваат потреба од дополнителни анализи.

Заболувањата на кардиоваскуларниот систем сеуште остануваат водечка причина за смртност, како во целиот свет, така и кај нас. Истражувањата покажуваат дека кај мажите, за разлика од жените, овој тип заболувања започнуваат порано, а кога се работи за превентивни прегледи, бројките велат дека жените имаат 33% поголема веројатност да го посетат својот лекар, за разлика од мажите.

Во Авицена Лабораторија се достапни сите маркери за ран скрининг, утврдување на ризик за кардиоваскуларни болести или следење на веќе започната терапија. Освен рутинскиот липиден статус во крвта, со проверка на „добриот” и „лошиот холестерол”, постојат и маркери кои го покажуваат статусот на мастите кој не зависи од исхраната и е поврзан со генетската предиспозиција на организмот, како и маркери кои може да предвидат иден развој на кардиоваскуларни болести, во комбинација со клинички преглед од лекар.

Малигните заболувања се втора причина за смртност низ целиот свет, а карциномот на простата е едно од најчестите малигни заболувања кај мажите. Почнувајќи од денес во Авицена Лабораторија е достапен попуст на анализата PSA во текот на цел месец ноември.

Препораките се дека секој маж над 50 години, би требало да направи скрининг со преглед и одредување на PSA во крвта. Оваа граница се намалува на 45 или 40 години, доколку пациентите имаат висок ризик, како на пример болеста да ја има близок член од семејството.

Во Авицена Лабораторија постојат современи лабораториски тестови, кои во комплет со клиничкиот преглед, овозможуваат ран скрининг на карциномот на простата, како и други туморски маркери, кои им служат на лекарите за проценка на состојбата кај одредени групи на пациенти.

Сексуално-преносливите заболувања се голема група на болести кои ги зафаќаат и мажите и жените и многу е важно истите да бидат препознаени и откриени на време, за да немаат посериозни последици и за репродуктивното и за општото здравје кај секоја индивидуа.

Во Авицена Лабораторија се прават високосензитивни тестови за сексуално-преносливи болести, од различни типови примероци, за детекција на различни причинители на заболувања, кај пациенти со и без симптоми на некоја болест: хламидија, гонореја, генитален херпес, сифилис, генитални брадавици-ХПВ, ХИВ-сида и мн.др.

Точниот и прецизен лабораториски резултат има витална улога во скринингот на различни заболувања, точна дијагноза, проценка на ризик, мониторинг на терапија, прогноза и многу други аспекти кога е потребно донесување на важни медицински одлуки и решенија.

За сeкакви прашања и дополнителни информации, контактирајте нѐ на 02 3179 001 или посетете ги нашите лаборатории.

ШТО Е ОСТЕОПОРОЗА?

Во светот, една од три жени и еден од пет мажи на возраст од 50 години и повеќе ќе доживеат остеопоротична фрактура. Остеопорозата предизвикува коските да станат слаби и кревки, така што лесно се кршат – дури и како резултат на помал пад, удар или ненадејно движење. Скршеници предизвикани од остеопороза може да бидат опасни по живот и главна причина за болка и долгорочна попреченост.

Извор: https://www.worldosteoporosisday.org/about-osteoporosis

Дали може да се спречи остеопороза и фрактурите? Да, доколку се дијагностицира навремено!

Скршеници (фрактури) поради остеопороза имаат катастрофално влијание врз милиони луѓе ширум светот. Сепак, и покрај ефективниот медицински напредок за намалување на скршениците, мала група на мажи и жени примаат соодветен третман.

Само 20% од пациентите со остеопоротични фрактури се всушност дијагностицирани или третирани за остеопороза.

5 ЧЕКОРИ ДО ЗДРАВИ КОСКИ:

Дијагностички тестови:

Покрај преглед од лекар и „имиџинг” методи со кои се добива слика за коскеното ткиво, од огромно значење се и лабораториските тестови.

Во Авицена Лабораторија се достапни повеќе лабораториски тестови кои даваат комплетен увид во метаболизмот на Витамин Д, кој има клучна улога за состојбата на коскеното ткиво.

• Одредување концентрација на Vitamin D
• Intact PTH (Parathormon)
• Електролити (од кои најважен за коскеното ткиво е Калциум)
• Ензими (Алкална фосфатаза како маркер за коскениот метаболизам)
• Calcitonin ( хормон кој учествува во метаболизам во калциум)
• Хормонален статус за проценка на менопауза/андропауза, како ризик фактор за остеопороза

НОВО! Пакет Витамин Д+ PTH +Joнизиран калциум

Во пресрет на светскиот ден на остеопороза, во Авицена Лабораторија е достапен нов пакет за метаболизмот на Витамин Д.

Прочитајте подетално на следниот линк.

PNEUMOSLIDE – тест преку крв за истовремено откривање на 9 видови бактерии и вируси, причинители на најчестите инфекции на дишните патишта кои не се откриваат со класични методи

ЗОШТО PNEUMOSLIDE?

1.       Точно и брзо откривање на причинители на невообичаени инфекции

2.       Можност за најсоодветно лекување

3.       Се скратува времетраењето на болеста

4.       Без ризик од резистенција кон дадените лекови

5.       Штеди време и средства

6.       Спречува развој на компликации

7.       Идентификација на 9 респираторни атипични патогени одеднаш

8.       Со само еден тест, резултати истиот ден

ШТО Е PNEUMOSLIDE?

PNEUMOSLIDE претставува индиректен имунофуоресцентен тест кој овозможува детекција на IgG и IgM антитела од серум на пациент, за 9 поединечни атипични патогени одеднаш.

–          Mycoplasma pneumoniae

–          Legionella pneumophila

–          Chlamydia Pneumoniae

–          Coxiella burnetii

–          Adenovirus

–          Respiratoren Sinicijalen Virus

–          Influenza A

–          Influenza B

–          Parainfluenza (serotipovi 1,2,3)

Запомнете! Голем број од респираторните инфекции се предизвикани од горенаведените атипични патогени и истите се виновни за исклучително висок морбидитет и морталитет.

КОГА PNEUMOSLIDE?

Индициран е кај сите респираторни инфекции!

□        Најголем број од респираторните инфекции се етиолошки недокажани

□        Многу често се вклучени повеќе патогени

□        Уште почесто се среќава мешана инфекција

Особенo кај:

►     Пролонгирани и повторувачки респираторни инфекции

►     ХОББ (хронична Опструктивна Белодробна Болест)

►     Мали деца

►     Стари луѓе

►     Кардиопулмонални, хронични неподвижни болни

►     Луѓе со компромитиран имун систем

►     Екстрапулмонални манифестации

Инфекциите на гастроинтестиналниот систем се многу чести кај општата популација и може да се манифестираат на различен начин, во зависност од тоа кој е причинителот, возраста, општата состојба на организмот и други фактори.

Без оглед дали се работи за вирусна или бактериска инфекција, симптомите скоро секогаш вклучуваат гадење, мачнина, повраќање, проливи и различен степен на дехидратација.

Како и за секоја друга состојба, и кај гастроинтестиналните инфекации откривањето на причинителот е од клучно значење за правилен третман на состојбата и воспоставување котрола врз инфекцијата.

ВИРУСНИ ЦРЕВНИ ИНФЕКЦИИ:

Вирусните инфекции на гастроинтестиналниот тракт се јавуваат преку целата година, а особено се чести во летниот период, кога повисоките температури се погодни за нивно размножување. Подеднакво и децата и возрасните страдаат од вакви цревни инфекции, кои се манифестираат со висока температура, болки во стомакот, гадење, повраќање, течни столици, кои можат да доведат до дехидратација на организмот. Истите се пренесуваат преку феко-орален пат, преку недоволно измиено овошје и зеленчук, нечисти раце, загадена вода, контакт со болен и сл.

Вирусите се најчести причинители за акутен гастроентеритис кај деца, како во развиениот свет, така и во земјите во развој и се смета дека 50 до 70 отсто од акутната дијареја кај децата е предизвикана од вирусен предизвикувач.

ROTAVIRUS

Ротавирусот претставува најважниот вирусен патоген во светот кај деца помлади од 5 години. Ротавирусната инфекција се манифестира со сезонски варијации, со зголемена зачестеност во зима и намалена зачестеност во летните месеци. Ротавирусот се карактеризира со исклучително висока зараза, краток период на инкубација. Се јавува ненадејно, многу е агресивен и доведува до тешки дехидратации придружени со висока телесна температура. Скоро сите деца заболуваат пред да наполнат пет години. Првите симптоми обично се јавуваат меѓу 1 и 3 дена (често 2 дена) откако лицето било изложено на вирусот, во форма на стомачни болки,силно повраќање и температура. Потоа се јавуваат водени течни столици, кои може да траат од 3-7 дена. Болеста обично трае помалку од 5 дена по што вирусот продолжува да се излачува преку фецесот за околу една недела.  Инфекциите предизвикани од овој вирус се честа причина за хоспитализација на доенчињата, бидејќи предизвикуваат тешки проливи и повраќања, проследени со висока температура и дехидрација.

Ротавирусната болест најчесто се јавува во периодот од Декември-Јуни.

Начин на пренос: феко-орален пат, преку измет или повратени маси на заболено лице, преку личен контакт, загадени предмети и загадена храна. Вирусот се наоѓа и во плунката, затоа е возможен и пренос преку воздух, со говор или кашлање.

NOROVIRUS

Norovirus е најчеста причина на дијареa кај возрасните. Кај децата, тоа е втората најчеста причина за гастроентеритис, по ротавирусите.

Се работи за високовирулентен микроорганизам – заболен пациент може да исфрли билиони партикли од вирусот, а друг може да заболи од само неколку такви партикли.

Симптомите почнуваат нагло – гадење, повраќање, пролив и болка во стомакот – и се јавуваат 12-24 часа по изложеноста и се придружени со треска, главоболка и болки  по целото тело.

Иако симптoмите вообичаено траат 3 дена, кај деца и повозрасни лица може да доведе до дехидратација и сериозни здравствени проблеми. Екскрецијата на Norovirus во фецесот е најизразена 4-5 дена по почетокот на инфекцијата, но вирусната екскреција може да се открие и до околу еден месец. Имунитетот не е долготраен; истиот вирус може да предизвика нова инфекција по околу 6 месеци.

Начин на пренос: Потребна е многу мала инфективна доза, коja се пренесува преку контаминирана храна или вода, контаминирана површина, како и инхалација на партикли на вирусот при контакт со заболено лице. Вирусот е отпорен на ниски и високи темепература и на многу дезинфекциони средства. Многу често прави епидемии во полузатворени колективи (градинки, училишта, болници,домови за стари лица,бродови на крстарења и сл.)

ADENOVIRUS

Освен тоа што предизвикуваат респираторни инфекции, Аденовирусите за причинители и за гастроентерити. Вообичаено се јавуваат кај деца и имаат лесен или средно-тежок облик на пролив, повраќање и температура. Потешка форма на заболување се јавува кај лица со компромитиран имун систем и други придружни заболувања.

Начин на пренос: близок контакт со заболено лице или контаминирана површина, предмет или вода. Вирусот е високовирулентен и може да остане на одредена површина подолго време и поради тоа лесно се пренесува и може да прави мали епидемии.

ASTROVIRUS, SAPOVIRUS

Двата типа вируси предизвикуваат гастроентерити кај деца и возрасни, со различна форма на  клиничка слика.

Саповирусот, заедно со норовирусот, е еден од најчестите предизвикувачи на гастроентерити, посебно кај деца. Заболено лице може да исфрли до 109 партикли на вирус во 1 грам фецес или повратена маса, а само 10-тина  вирусни честички може да предизвикаат заболување.

Симптомите наликуваат на оние на норовирус, инкубацијата е од 1-4 дена и поретко се јавува температура.  

Начин на пренос: бидејќи се пренесуваат преку феко-орален пат, многу е важна строга хигиенска контрола и избегнување на контакт со заболен.

БАКТЕРИСКИ ПРИЧИНИТЕЛИ:

Гастроинтестиналните инфекции предизвикани од бактерии и/или нивни токсини, може да предизвикаат различни симптоми, кои може да се манифестираат со лесна форма па се до тешка форма на заболување.

CLOSTRIDIUM DIFFICILE, ТОКСИН А И Б

Clostridium difficile е еден од најзначајните патогени кои се поврзуваат со инфекции стекнати во болничката средина, како резултат на антибиотска терапија.

Микроорганизмот има способност да лачи токсини, способност за спорулација и  е многу отпорен на  надворешни влијанија.

Водени и понекогаш крвави, профузни течни столици започнуваат 4-9 дена по стартот со антимикробната терапија. Дијарејата може, исто така, да започне по завршувањето на антибиотскиот третман. Во многу ретки случаи, ентеритис предизвикан од  C. difficile може да се јави без претходен антибиотски третман. Се јавуваат абдоминални болки, грчеви и покачена температура, а тешките форми доведуваат до псевдомембранозен колит или хеморагичен колит, како животозагрозувачка состојба. Кај полесни случаи, вообичаено е потребно да се прекине антибиотскиот третман кој ја предизвикал состојбата.

ЕНТЕРОТОКСИЧНА ESCHERICHIA COLI (ETEC) И ЕНТЕРОХЕМОРАГИЧНА ESCHERICHIA COLI (EHEC)

E. coli бактериите секогаш потекнуваат или од човечки или од животински фецес.

Ентеротоксичната Escherichia coli (ETEC) е најчеста причина за патнички пролив. Повеќето случаи се самоограничувачки и се решаваат брзо, без лекување. За разлика од неа, ентерохеморагична Еscherichia coli (EHEC) може да предизвика хемолитично-уремичен синдром (HUS) кој може може да биде фатална состојба. Главниот резервоар на овој патоген е добитокот, бактериите се присутни во фекалии од добиток, а изолирани се и од говедско месо. Не се препорачува состојбата да се третира со антибиотици, бидејќи уништувањето на бактериите предизвикува нагло обемно ослободување на токсини.

SALMONELLA TYPHI И PARATYPHI

Овие бактерии предизвикуваат системски инфекции предизвикани од серотипови кои се специфични за луѓето. Инфекција предизвикана од S. typhi се карактеризира со тифус синдром кој започнува по период на инкубација од 1-2 недели: главоболка проследена со висока температура, малаксаност, болки во стомакот, гадење и релативна брадикардија (т.е. срцевата фрекфенција е под 100 па дури и при температура повисока од 39°C). Дијареата често е доцен симптом.

Salmonella paratyphi може да предизвика поблаги системски инфекции или само ентеритис.

НЕТИФОИДНИ САЛМОНЕЛИ

Се работи за алиментарна инфекција. Вообичеано е потребен голем инокулум за да предизвика инфекција, и затоа бактеријата мора да биде способна да се размножи во храната пред да биде способна да предизвика инфекција. Чести патогени видови се Salmonella typhimurium и Salmonella enteritidis. Тие обично предизвикуваат ентеритис со ненадејна појава на дијареа, абдоминална болка и покачена температура. Кај постарите и имунокомпромитирани пациенти, инфекцијата може да биде сериозна поради дехидрација и сепса.

SHIGELLA

За разлика од салмонелозата, само мала количина на бактерии се потребни за да предизвикаат инфекција, и најчест пренос е преку директен контакт. Најтешката клиничката слика е предизвикана од серотипот S. dysenteriae. Други серотипови се S.boydii, S.flexneri и S. sonnei.

Клиничката слика личи на ентеритис предизвикан од салмонела, но дијареата често станува крвава затоа што шигела бактериите го напаѓаат цревниот ѕид полесно од салмонелите.

CAMPYLOBACTER

Во развиенитите земји, Campylobacter инфекциите се најчеста причина за бактериска дијареа. Животните служат како извор на инфекција, најчесто поради неправилно приготвено месо. Campylobacter е широко распространет и во живината.

Campylobacter jejuni е предизвикувач во повеќето случаи (90-95%), а практично сите останати случаи се предизвикани од C. coli. Инфективна доза е само неколку стотини бактерии.

Периодот на инкубација е 1-7 дена и дијареата трае 3-5 дена, но чувството на нелагодност може да трае значително подолго.

YERSINIA

Yersinia се ентеробактерии кои живеат во животни. Пренос кај луѓето се случува преку консумација на храна контаминирана со Yersinia. Најчест извор на инфекција се свињите. Најчестит вид е Y. enterocolitica, друг патоген е Y. pseudotuberculosis. Периодот на инкубација обично е 4-6 дена. Некои од инфекциите поминуваат како благ или фебрилен ентеритис, други како мезентеричен лимфаденитис, кој може да имитира воспаление на слепо црево.

Yersinia ентеритис обично завршува спонтано. Сепак, може да се јави реактивен артритис како пост-инфективна компликација, особено кај пациенти кои се позитивни на ХЛА-Б27 антиген.

VIBRIO CHOLERAE

Трансмисијата настанува преку контаминирана вода или храна  Самите вибриони не се инвазивни; токсинот кој се излачува од бактериите е одговорен за симптомите.

Периодот на инкубација варира од неколку часа до неколку дена. Симптомите вклучуваат ненадеен почеток на безболна дијареа и бројни обилни водени столици.

Класичната болест, која брзо доведува до дехидрација, шок и често смрт ако не се лекува, сега е ретка. Поголемиот дел од случаите се јавуваат како релативно благи и само-ограничувачки дијареални болести.  Колерата е заразна болест која задолжително се пријавува и при сомнителни случаи.

Маратонката Миљана Ристиќ, беше победник на ланската  Авицена женска трка која се одржува традиционално секоја година во Скопје. Од вкупно 500 учеснички прва до целта стаса токму таа, која за само за 10 минути и 34 секунди ја заврши трката. По професија е психолог/психотерапевт, а нејзиното хоби е трчање, пливање и велосипедизам.

Дисциплини во кои настапува:

Tрчање на 1500м, 3000м, 5000м, 10.000м, 10км, полумаратон – 21км, крос-кантри и планинско  трчање.

Највисоки достигнувања:

1. 1500м (Kуп на сениори 01.08.2020) пласман 1-во место
2. 3000м (Kуп на Македонија за сениорки, Скопје 2020), пласман 2-ро место
3. 10.000м ( Државно првенство на 10.000м, Скопје 20.04.2018), пласман 2-ро место
4. 10км ( Скопје Трча 10км, Скопје 07.10.2018), пласман 2-ро место
5. Полумаратон- 21км ( Виз аир Скопски маратон, Скопје 2020), пласман 1-во место
6. Полумаратон- 21км ( Виз аир Скопски маратон, Скопје 2018), пласман 1-во место
7. Авицена Женска трка 2018, 2км – пласман 1-во место
8. Авицена женска трка 2020, 3км – пласман 1-во место
9. 5км Трчај Бе – Битола 2019, пласман 1-во место
10. 3000м и 1500м, Државно првенство на Македонија), пласман 1-во место

Раскажи ни за твојата пасија кон трчањето

Скоро целиот мој живот сум во спортот. Љубовта и можам да кажам „опсесијата“ со трчањето се роди уште во трета година факултет, кога во родното Врање решив рекреативно да правам вежби и да трчам на локалниот стадион. Сретнав мој добар другар и долгогодишен тркач кој се подготвуваше за маратонот „Трчаме кон целта“ во Скопје и одлучив да му се придружам во тренингот. Тој ме поттикна и охрабри да се пријавам со него и да почнам да се подготвувам, што во тој момент се чинеше како „луда идеја“. Се вратив во Скопје и почнав да трчам неколкупати неделно. Делумно подготвена, го паметам денот кога отидов на мојата прва трка која го смени мојот живот во целост. Паметам дека кога пристигнав, ништо не ми беше јасно. Голем број луѓе околу мене кои се загреваат, истегаат, подготвуваат… Не можев да верувам дека вакво нешто постои, ми беше чудно, бев воодушевена. Го паметам секој истрчан километар на таа трка. Ни сама не знам како ја завршив, ама тоа што го тогаш го почувствував го немав почувствувано никогаш во животот. Таа борба од километар до километар, борбa за време, жар и желба да стигнеш до крај, да ја оствариш целта и покрај силната болка која ја чувствуваш, продолжуваш понатаму, не си ги чувствуваш нозете, ама во глава си повторуваш – уште малку. Од тој ден започна сè. На тој ден го запознав и мојот прв тренер кој ме вовлече во оваа опсесија која не престанува, која од ден во ден станува сè поголема. Од тогаш се роди мојата љубов кон овој спорт.

Трчањето мe направи да станам посилна личност. Ментално станав посилна, станав на некој начин самостојна, борбена, истрајна, упорна за работи кои ги сакам, со став да не се предавам. Секоја нова цел ми е нов предизвик, за која во ниту еден момент во ниту една тешка ситуација, препрека, повреда не се откажувам. Трчањето стана дел од мене. Почнав да тренирам многу повеќе, многу повеќе да вложувам во трчањето, во сопственото тело, во исхраната и сето тоа ме прави еден добар посветен аматер. Почнав да навлегувам во овој спорт многу посериозно, тука почнаа и многу посериозни тренинзи и подготовки за трките. Почнав да се натпреварувам, со што го развив мојот борбен дух. Полека но сигурно навлегував во тајните и светот на трчањето. Веќе во првата година од тренирањето, станав државна шампионка во крос-кантри на 6000м под 23 години, државна шампионка на 3000м и 1500м. Во 2018 освоив второ место на државно првенство на 10.000м. Континуирано се рангирам меѓу првите три девојки на „пиедесталот“. За мене најголеми постигнувања се двете победи на Скопски полумаратон, како и истрчаното најдобро време 1:26:30, во 2020-та година. Потоа станав и државна шампионка во крос-кантри на 8000м над 23 години. Станав македонски репрезентативец. Ја претставував нашата земја на Европското првенство во планинско трчање во Камник и во Скопје, на тимско Европско првенство, трета лига, Скопје, Балканско првенство во полумаратон – Приштина, Косово, Балканско првенство во полумаратон – Загреб, Хрватска, тимско Европско првенство, трета лига, Кипар-Лимасол. Kако во секој спорт, така и во овој, кралицата на спортовите, има успеси и падови, но на патот кон успехот ништо не оди како подмачкано. Потребна е целосна фокусираност, посветеност и истрајност! Се случуваат повреди, разочарувања, тешки моменти но најважно од сè е да знаеш како да ги надминеш пречките, да бидеш истраен и да продолжиш во остварување на своите цели и да веруваш во себе дека можеш! Мотивацијата и поддршката кои ги имате од страна се навистина важни. Најголемата сила и во добри и во лоши моменти кои се случуваат во овој ниту малку лесен спорт ја црпам од моето семејство и моите пријатели. Покрај нив, за мојот физички и ментален прогрес круцијална улога има мојот тренер Димитар Петровски, без него можеби и не би имала вакви резултати.

За мене трчањето е двигател на многу работи, едноставно нешто што ме води напред во животот. Денот без трчање за мене не е ден. Секоја нова трка е нов предизвик, во која имам една цел – да се надминам себеси, да се унапредам и да станам подобра личност.

Што би препорачала на учесниците да носат од опрема на Авицена Женска Трка?

За разлика од некои други големи настани, за трките никогаш не избирам најубав пар патики и шорцеви, туку ги носам најудобните парчиња опрема коишто ги имам.  Соодветни и удобни патики се најважни!  Тие треба да бидат соодветни за вашиот стил на трчање и тип на нога, да ви помогнат да работите удобно и без повреда.

Нови патики можат да направат калуси, затоа клучот е – не трчајте во ништо што не сте го тестирале на тренинг пред трката. Без разлика дали се работи за патики за тренинг или трка, важно е да сте ги носеле неколку пати досега и да трчате во нив барем една должина. Јас имам посебни патики кои ги користам за лесни тренинзи, посебни за интервали и посeбени патики за трки, кои се претходно пробани.

Потоа изберете спортски градник дизајниран за трчање и спортски активности и носете го некое време на тренинзите, за да бидете сигурни дека нема да остави гребнатинки или да ве стега, бидејќи сето ова може да ве направи непријатно за време на трката. Избор на чорапи е исто така важен.

Чорапите ги штитат стапалата од калуси и ја апсорбираат потта. Некои претпочитаат потенки, некои подебели. Носете синтетички чорапи, а ако имате специјални чорапи за трчање, толку подобро. Повторно, не заборавајте да ги носите барем еднаш пред трката. Уште еден совет е да изберете опрема направена од технички ткаенини, а не памук, што ќе ја отфрла потта и ќе ја остави опремата сува и удобна.

Според тебе, која е најдобра исхрана која треба да се практикува пред трки како Авицена Женска Трка?

Горивото за нашите мускули е од витално значење за севкупните оптимални перформанси. Главен извор на гориво за мускулите се јаглехидратите, кои се складираат во мускулите и црниот дроб како гликоген, што телото ги користи за енергија. Секој тркач си има свои ритуали и навики пред трка. Бидејќи секое тело е различно, со тоа, не секоја храна одговара за секого. Она што треба секој тркач да го запомни е дека нема експериментирање со храната на ден на трка.

Исто како и со облеката, обувките, така е и со храната. Важно е да бидете сигурни дека сте го земале правилното „гориво“ пред трчање, кое ќе ви помогне да го извлечете својот максимум. Јас практикувам една до две недели пред трка тело да го „наполнам“ со сите потребни нутритивни намирници, кои би придонеле за подобар перфоманс.

На денот на трката, обично станувам 3 часа порано за да го разбудам телото. Појадувам и пијам кафе 2 часа пред самата трка. Мојот појадок вообиачаено е една банана со путер од кикирики или две кришки леб со мармалад,  зависно од трката и едно кафе. Можете да јадете голем оброк околу два до четири часа пред да трката и да му дозволите на вашето тело да ја свари храна, а ако имате помал оброк, тогаш доволно е да почекате 30 минути до два часа пред да започнете да трчате.

Рано наутро, ако се разбудите два часа пред трка, добра опција за оброк се овесните снегулки, тост со цели зрна и мармалад, мусли, мафини или смути. За закуски кои ќе ви ја зголемат енергијата пред трката, фокусирајте се на мали закуски со јаглехидрати, кои имаат висок гликемиски индекс, бидејќи тие се варат и апсорбираат побрзо. Многу е важна и хидратација пред за време и после трката, особено ако е трка во период кога се високи температури. Хидрирајте се добро!

Ацивена Женска Трка е брза и кратка трка, па не би препорачала некој обилен оброк пред самата трка, доволно е да се земе некоја мала закуска која изобилува со јаглихидрати и некое суво овошје.

Накратко за своето учество на Авицена Женска Трка и дали и дали ја препорачуваш?

Досега двапати имам учествувано на Авицена Женска Трка. Моето прво учество беше во 2018 година, кога освоив прво место. Таа трка ми остави посебен впечаток. Покрај добрата конкуренција, бев импресионирана со бројот на девојки кои земаа учество во неа. По ова искуство, се радував на следната женска трка во 2019, но за жал, заради повреда морав да ја пропуштам. Но потоа дојде и онаа во 2020, која навистина со нетрпение ја чекав. Тогаш ја одбранив титулата, односно повторно освоив прво место.

Можам да кажам дека оваа трка навистина се разликува од сите други. Делува мотивирачки за секоја девојка да стане активна, да спортува и да се грижи за своето здравје. Атмосферата е навистина посебна, а поддршката од сите учеснички голема.

Искрено ја препорачувам и сакам да ги охрабрам сите девојки да се пријават, да дојдат и да се уверат зошто Авицена Женска Трка е посебна!  

Секоја година, Светската здравствена организација (СЗО) го одбележува 28-ми јули како Светски ден на хепатитисот со цел  да ја зголеми свесноста за  значењето на вирусните хепатити, особено на хепатитот Б и Ц.

Што е светски ден на хепатитис?

Светскиот ден на хепатитис (WHD) се одржува секоја година на 28 јули, обединувајќи го светот со цел подигнување на свеста и унапредување на превентивните мерки за заштита од вирусот, подобрување на дијагностичките мерки, универзална вакцинација, како и подобрување на третманот на сите засегнати. Во 2021 година овој ден се одбележува под мотото „Хепатитисот не може да чека“. На Светскиот ден на хепатитис, се повикува на свесност за постоење на вирусот низ целиот свет, со цел да се преземе акција, бидејќи хепатитисот не може да чека.

Видови на хепатитис

Вирусниот хепатитис претставува акутно или хронично воспаление на црниот дроб предизвикано од пет вируси на хепатитис: А, Б, Ц, Д и Е,  кои  се разликуваат според начинот на пренесување, популацијата која најчесто ја зафаќаат и според исходот на заболувањето.

Хепатитис А е акутно инфективно заболување на црниот дроб предизвикано од вирусот на хепатитис А (HAV) кое се пренесува по фекално-орален пат. Најчесто поминува асимптоматски или има блага симптоматологија, посебно кај децата под петгодишна возраст, а сериозноста на заболувањето се зголемува со возраста. Хепатитис А не предизвикува хронично заболување на црниот дроб и има ниска стапката на смртност (0,1-0,3%). Хепатитис А може да се превенира преку подобрување на санитарно-хигиенските услови, обезбедување на безбедна храна и вода за пиење и со вакцинација. Достапна е безбедна и ефикасна вакцина. Прележување на болеста создава доживотен имунитет.

Хепатитис Б е заболување на црниот дроб, кое е резултат на инфекција со вирусот на хепатитис Б (HBV). Може да се пренесе преку контакт со инфицирана крв и други телесни течности, преку инјектирање дрога, користење на нестерилен медицински прибор и преку незаштитен сексуален контакт.

Инфицираната мајка може да ја пренесе инфекцијата на своето дете за време на породувањето.  Симптомите во голема мера може да варираат, а многу од оние кои се заразени никогаш не развиваат симптоми.

Достапни се ефикасни вакцини кои нудат високо ниво на заштита и претставуваат најефективен начин за спречување на хепатитис Б. СЗО препорачува сите новороденчиња да добијат вакцина против хепатитис Б што е можно поскоро по раѓањето, по што следат 2-3 дополнителни дози. Во многу делови од светот, широко распространетите програми за вакцинација на доенчињата доведоа до драматичен пад на нови случаи на хепатитис Б.

Хепатитис Ц се шири преку контакт со крв на заразено лице. Инфекцијата може да се настане преку инјектирање на дрога, употреба на нестерилна медицинска опрема други медицински процедури. Преносот на хепатит Ц од мајка на дете е исто така можен. Хепатит Ц може да предизвика акутни и хронични инфекции, но повеќето луѓе кои се заразени развиваат хронична инфекција. Значителен број на оние кои се хронично инфицирани ќе развијат цироза на црниот дроб или рак на црниот дроб. Со новите третмани, над 90% од луѓето со хепатитис Ц може да се излечат во рок од 2-3 месеци, со што се намалува ризикот од смрт од рак на црниот дроб и од цироза. Во моментов нема вакцина за хепатитис Ц, а истражувањата во оваа област се во тек.

Хепатитис Д се пренесува преку контакт со заразена крв. Од Хепатитис Д може да заболат само лица кои се веќе заразени со вирусот на хепатитис Б. Луѓето кои не се заразени со хепатитис Б, можат да го спречат заболувањето од хепатитис Д, со вакцинирање против хепатит Б.

Хепатитис Е претставува фекално-орална инфекција како и хепатитис А, и се шири главно преку контаминирана вода за пиење. Хепатитисот Е вообичаено поминува за 4-6 недели, па затоа нема специфичен третман. Сепак, бремените жени инфицирани со хепатитис Е имаат значаен ризик на смртност од оваа инфекција. Иако хепатитис Е е широко распространет во светот, бројот на инфекции е највисок во источна и јужна Азија. Подобрување на санитарно-хигиенските услови и безбедноста на храната може да помогнат во спречување на нови случаи на хепатитис Е. Постои вакцината за спречување на хепатит Е лиценцирана во Кина, но сè уште не е достапна на друго место.

Во Авицена Лабораторија се достапни ултрасензитивни и специфични тестови за различни типови хепатити, кои се работат на најсовремен, комплетно автоматизиран инструмент на производителот Siemens Healthineers.

Сите анализи со соодветните цени, можете да ги погледнете на следниот линк.

Фруктозата е шеќер кој природно го има во овошјето, овошните сокови, медот и одредени зеленчуци. Фруктозата е исто така основна компонента на обичниот бел кристалниот шеќер (кој секојдневно се користи во исхраната). Освен тоа, пченкарниот сируп, кој се користи за засладување на преработена храна и пијалаци, има висока содржина на фруктоза.

Кога дигестивниот систем не ја апсорбира правилно фруктозата, тоа може да предизвика симптоми на интолеранција на фруктоза.

Наследна интолеранција на фруктоза

Наследна интолеранција на фруктоза е генетско нарушување. Доколку на организмот му недостасуваат потребните протеини или ензими важни за разградување на фруктозата, се работи за интолеранција на фруктоза. Тоа значи дека организмот не може да ја преработува фруктозата која се наоѓа во многу различни намирници.

Овој вид на интолеранција на фруктоза се случува кога ензимот алдолаза Б е нефункционален. Овој ензим се наоѓа во црниот дроб и помага да се претвори фруктозата во корисна енергија. Постои 25% шанса одредено лице да развие наследна интолеранција на фруктоза доколку двајцата родители имаат ген што предизвикува нефункционален алдолаза Б ензим.

Ако лицето со интолеранција на фруктоза јаде храна што има фруктоза или сахароза, телото не може да го претвори шеќерот во гликоза, и тој се акумулира во организмот и може да предизвика оштетувања на црбниот дроб и бубрезите.

Повеќето луѓе со оваа наследна форма на интолеранција на фруктоза почнуваат да покажуваат знаци во најрана возраст. Доенчињата често имаат симптоми на интолеранција веднаш штом ќе им се воведе храна што содржи фруктоза. Дел од симптомите кај овие деца се: жолтило, застој во растот, повраќање, подуеност, гадење, болки во стомакот, зголемување на фруктозата во урината и крвта и др.

Наследната интолеранција на фруктоза може да биде сериозна, доколку не се препознае навреме, бидејќи може да доведе до оштетувања на бубрезите и црниот дроб.

Постои и интолеранција на фруктоза, позната како малапсорпција на фруктоза. Оваа состојба не е предизвикана од недостаток на ензим. Клетките во цревата едноставно не можат да ја разложат фруктозата во храната што се јаде.

Нашиот организам има ограничување колку фруктоза можеме да внесеме и преработиме. Оваа граница е индивидуална кај секој човек. На способноста на нашето тело да апсорбира фруктоза, исто така, може да влијаат и одредени болести, како: целијакија, Кронова болест, воспаление и гастроентеритис, стрес, употреба на антибиотици и др.

Малапсорпција на фруктоза се развива кај возрасни. Ова е една од разликите помеѓу двата вида на интолеранција на фруктоза.

Симптомите од овој тип интолеранција се од фруктозата која не е преработена во целост. Таа ферментира во долниот дел на цревата и се чувствуваат симптоми слични на симптомите на нервозно дебело црево, кога се јаде храна со многу фруктоза, како што се: подуеност, гасови, болка во стомакот, пролив  и слично.

Лицата со интолеранција на фруктоза треба да го ограничат внесот на храната со висока содржина на фруктоза, како што се:

• овошни сокови
• овошја со висока содржина на фруктоза (јаболка, грозје, лубеница)
• зеленчук со висока содржина на фруктоза (аспарагус, грашок, домати, тиквички, праз)
• засладувачи (агаве сируп, јаворов сипур, мед, кокосов шеќер, високофруктозен пченкарен сируп и др.

Некои намирници кои имаат пониска содржина на фруктоза – како што се цитрусни овошја банани, боровинки, јагоди, моркови, авокадо, боранија и зелена салата – може да се толерираат,кога се земаат во ограничени количини.

Во Авицена Лабораторија е достапен молекуларен тест за детекција на генетска интолеранција на фруктоза. Тестот врши детекција на мутации на гени, одговорни за дефицит на ензимот Алдолаза Б, кој учествува во метаболизмот на фруктоза, сахароза и сорбитол.

Примерок: полна крв

Време на издавање резултат: 2 дена

Секогаш консултирајте се со Вашиот лекар во врска со симптомите и Вашата здравствена состојба.

TORCH е кратенка за збир на инфекции кои можат да се пренесат од заболена бремена жена на плодот и да влијаат на развојот на самиот плод. Причинителите на овие инфекции можат да поминат низ плацентата и да предизвикаат бројни компликации кај бебето, за време на бременоста или при раѓање.

Зборот TORCH е акроним составен од иницијали на следниве инфективни агенси:

• Т – Токсоплазмоза (Toxoplasma gondii)

• О – Останати инфекции – сифилис, варичела, вирус на хепатитис Б , парвовирус Б19 и сл.

• R – Rubella

• C – Citomegalovirus (CMV)

• H – Herpes Simplex Virus (HSV)

TORCH инфекциите може да предизвикаат сериозни последици и оштетувања за време на развоjoт на плодот, како што се:

• Интраутерина инфекција на ембрионот / фетусот и нарушен развој на фетусот,
• абортус,
• предвремено породување,
• инфекција на новореденчето за време или кратко време по раѓањето

Колку порано се појавуваат и развиваат некои од инфекциите на TORCH за време на бременоста, толку потешки се компликациите и прогнозата.

Toxoplasma gondii

Toxoplasma gondii е паразитоза предизвикана од едноклеточен паразит – наречена Toxoplasma gondii. Мачките се единствените вистински домаќини и во нив зрелите форми на токсоплазма паразитираат во цревата, а се исфрлаат во надворешната средина преку измет.

Од надворешната средина, заразни паразити достигнуваат до домаќинот (човек). Ако бремена жена се зарази со овој паразит, истиот може да помине низ плацентата до фетусот Токсоплазмозата, која се јавува во првиот триместар од бременоста, може да доведе до тешки форми на фетална болест и да резултира со спонтан абортус и губење на плодот. Класичната тријада на фетална инфекција, која се манифестира со сериозно оштетување како хидроцефалус (зголемен волумен на течност во черепот), хориоретинитис (оштетување на окото) и интрацеребрална калцификација (таложење на калциум во мозокот), најчесто се јавува во вториот триместар од бременоста .

Бебињата заразени во третиот триместар од бременоста се раѓаат со благи симптоми или без клинички симптоми. Треба да се нагласи дека релативно висок процент на заразени деца не покажуваат знаци на дефекти при раѓање. Оштетувањето може да се манифестира со месеци или години по раѓањето.

Рубеола

Рубеола е акутно заразно вирусно заболување и се манифестира со појава на осип што обично трае од 1 до 3 дена.По воведувањето на вакцината против рубеола, болеста ретко се развива.

Трансплаценталното пренесување од мајка на фетус може да доведе до сериозни компликации.

Рубеола во првиот триместар од бременоста може да предизвика благи, но и сериозни нарушувања во развојот на разни фетални органи што може да резултира со спонтан абортус. Ризикот од развој на нарушувања во развојот на фетусот постои со инфекцијата до 20-та недела од бременоста. Клиничките манифестации обично вклучуваат: срцеви мани, дефекти на очите, од кои најчеста е катаракта, ментална ретардација и губење на слухот, што понекогаш може да се манифестира само во првите години од животот.

Citomegalovirus (CMV)

Цитомегаловирусот е вирус од семејството на херпес вируси. Вирусот може да се пренесе од заразена мајка на фетус за време на бременоста, за време на породувањето (со поминување на новороденчето низ родилниот канал), како и по раѓањето, преку доење, бидејќи вирусот се излачува во мајчиното млеко.

Инфекцијата за време на бременоста е голем проблем, бидејќи инфекцијата на мајката е обично асимптоматска, а фетусот може да се оштети во сите фази од бременоста.

Последица на оваа инфекција може да биде смрт на фетусот, но и дефекти на централниот нервен систем, микроцефалија, ментална ретардација, глувост и оштетување на видот. Дел од новороденчињата немаат симптоми при раѓање, но знаците на болеста се појавуваат подоцна.

Herpes simplex virus (HSV)

Herpes simplex virus (HSV) е дел од семејството на херпес вируси. Вирусот ретко се пренесува на фетусот за време на бременоста. Инфекцијата најчесто се јавува при породување, со поминување на новороденчето преку родилниот канал на мајка со активна инфекција на гениталиите со вирус херпес симплекс, но инфекцијата на фетусот може да се појави во првите три месеци од бременоста, што може да доведе до спонтан абортус и губење на плодот. Неонаталниот херпес е тешка системска инфекција на новороденчето во која доминираат симптомите на инфекција на централниот нервен систем. Може да се развие менингоенцефалитис со треска и невролошки нарушувања. Исто така, пријавени се случаи на неонатална сепса во присуство на вирусот на херпес.

Кога и како се прави TORCH тестот?

Тестирањето за TORCH инфекција се прави со примерок од крв и овозможува откривање на присуство и мерење на нивото на одредени антитела. Овој тест влегува во групата скрининг тестови за сите трудници.

Со ова тестирање, можете да дојдете до информација дали во моментов има инфекција, како и дали инфекцијата некогаш била присутна. Во зависност од класата на антитела, може да се процени фазата на инфекција, присуството или отсуството на имунолошки одговор на одреден патоген.

Најдобро е да се изврши тестот пред зачнувањето, бидејќи откривањето на антитела во текот на првиот триместар од бременоста може да создаде конфузија, па дури и да доведе до неоправдано прекинување на бременоста. Раното откривање и лекување на TORCH инфекции е клучно за правилен развој на фетусот и здравјето на бебето за време на бременоста и по раѓањето. Бидејќи овие инфекции можат да имаат сериозни последици врз потомството, се препорачува секоја жена, пред зачнувањето, да направи TORCH тест.

Без закажување на термин достапен во сите лаборатории на Авицена Лабораторија